PHP: PDO กับฐานข้อมูล

ในการใช้ PHP ทำงานร่วมกับฐานข้อมูล จำเป็นต้องรู้ภาษา SQL เสียก่อน และต้องรู้ด้วยว่า ฐานข้อมูลที่ต้องทำงานด้วยนั้นเป็นระบบไหน เพราะ PHP มีคำสั่งเฉพาะสำหรับฐานข้อมูลแต่ละระบบแยกกันอยู่

แต่เมื่อมีเทคโนโลยีมากขึ้นระบบฐานข้อมูลมีความหลากหลายมากขึ้น ความคล่องตัวในการย้ายฐานข้อมูลจากระบบหนึ่งไปยังอีกระบบหนึ่งก็ยุ่งยากขึ้น ทาง PHP จึงสร้าง extension ชื่อ PDO (PHP Data Objects) ขึ้นมาเพื่อเป็นตัวกลางในการจัดการฐานข้อมูล โดยโปรแกรมเมอร์แทบไม่ต้องสนใจว่า ระบบฐานข้อมูลที่จะทำงานร่วมกันเป็นแบบไหน

การเชื่อมต่อกับระบบฐานข้อมูลผ่าน PDO ก็ให้สร้างออปเจ็กของคลาสขึ้นมา ตัวอย่างข้างต้นใช้ MySQL แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนเป็นอย่างอื่นก็แก้ไขบรรทัดที่ 12 ให้เป็นระบบฐานข้อมูลนั้น ๆ หากไม่มีการใช้คำสั่ง SQL ที่จำเพาะต่อระบบฐานข้อมูลนั้น ๆ ก็จะไม่ต้องแก้ไขโค้ดในส่วนอื่น ๆ อีก ส่วนการปิดการเชื่อมต่อนั้น ตามหลักแล้ว PHP จะปิดการเชื่อมต่อให้โดยอัตโนมัติเมื่อจบสคริปท์ แต่หากต้องการสั่งเองก็ใช้ เมื่อเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลได้แล้ว ก็สามารถใช้คำสั่ง SQL จัดการกับฐานข้อมูลได้ 2 วิธี คือ

• สั่งโดยตรงผ่านฟังชั่น exec() และ query()
• ใช้ฟังชั่น prepare() และ excute()

exec() จะใช้กับคำสั่ง SQL ที่ไม่คืนข้อมูลกลับมา อย่าง INSERT, UPDATE, DELETE เป็นต้น เพราะตัวฟังชั่นจะคืนแต่จำนวนแถวที่ได้รับผลกระทบกลับมา หรือหากทำงานไม่สำเร็จมันจะคืนค่า false กลับมา หากต้องการข้อมูลกลับมาแสดง หรือประมวลผลให้ใช้ query แทน เวลาจะใช้ก็ใช้ foreach ดึงออกมา แต่ข้อมูลนี้ไม่ใช่อาเรย์ แต่เป็นออปเจ็กของคลาส PDOStatement โดยมีกระบวนการภายในของคลาสคอยจัดการข้อมูลให้ หากไม่ได้กำหนดพารามิเตอร์เพิ่มเติมให้กับฟังชั่น query() ค่าที่ได้จะเป็นทั้ง associative array ที่ใช้ชื่อคอลัมภ์เป็นคีย์ และ numberic array ที่ใช้ตัวเลข (เริ่มจาก 0) เป็น index (ซึ่งภายในมันก็คือตัวเดียวกันนั่นแหละ)

นอกจากใช้ foreach แล้ว สามารถใช้ while() ร่วมกับ fetch() ซึ่งสามารถกำหนดรูปแบบของข้อมูลเพิ่มเติมเข้าไปได้หากต้องการ ฟังชั่น exec() และ query() นั้นมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัยอยู่ เราจำเป็นต้องใช้คำสั่ง quote() กับคำสั่ง SQL ด้วยตัวเอง เพื่อป้องกัน SQL Injection หรืออีกวิธีหนึ่งคือ ฟังชั่น prepare() ร่วมกับ execute()

prepare() จะเป็นการเตรียมคำสั่ง SQL ให้พร้อมก่อนที่จะคิวรี่ไปยังฐานข้อมูล นอกจากนี้ prepare() ยังรองรับการผูก (bind) ระหว่างอาเรย์เข้ากับคำสั่ง SQL ซึ่งช่วยให้การคิวรี่ข้อมูลมาก ๆ จากฐานข้อมูลทำได้สะดวกขึ้น ซึ่งจะมี 2 แบบ คือ

แบบไม่ตั้งชื่อ จะใช้เครื่องหมาย ? วางไว้ในตำแหน่งที่จะแทรกข้อมูล โดย PHP จะนำข้อมูลไปใส่ให้ตามลำดับ อีกแบบคือมีการตั้งชื่อให้กับตำแหน่งที่จะวาง โดยใช้ : นำหน้าชื่อ แล้วใช้ associative array ที่มีคีย์เป็นชื่อเดียวกัน เมื่อจะเปลี่ยนแปลงค่าก็แก้ไขค่าในอาเรย์ แล้วสั่ง execute() ใหม่ได้ทันที แม้ว่า PDO จะมีข้อดีเรื่องการทำงานกับระบบฐานข้อมูลได้หลากหลาย แต่หากต้องการรีดประสิทธิภาพ และความเร็วในการจัดการฐานข้อมูลให้มากที่สุด รวมทั้งใช้คำสั่งพิเศษที่มีเฉพาะระบบฐานข้อมูลนั้น ๆ การใช้คำสั่งสำหรับฐานข้อมูลแต่ละตัวเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งก็แลกมาด้วยการแก้ไขโค้ดจำนวนมาก เมื่อต้องการเปลี่ยนฐานข้อมูลเป็นระบบอื่น หรือต้องการให้โปรแกรมที่เขียนขึ้นรองรับฐานข้อมูลที่หลากหลายขึ้น อันนี้ก็ต้องช่างใจกันเอาเอง

แต่หากใช้ framework ต่าง ๆ ในการทำงาน แนะนำให้ใช้คำสั่งเฉพาะที่ framework นั้น ๆ มีให้ แทนที่จะเข้าถึงฐานข้อมูลโดยตรง เพราะ framework จะคอยจัดการเชื่อมต่อ และเตรียมข้อมูลที่คิวรี่ได้มาให้โดยอัตโนมัติ ซึ่งง่าย สะดวก และปลอดภัยกว่า